De gevallen
"Koningin der aarde"
Dagelijks lees ik allerlei
kranten. Binnen- en buitenlandse. Dat geeft een wat ruimere blik op de wereld
dan de regionale krant biedt. Vroeger, toen alles beter was, waren we tevreden
met onze "eigen" regionale krant. Velen meenden zelfs dat die gezag had, niet
alleen in de eigen regio maar ook daarbuiten. Die tijd ligt ver achter ons.
Tegenwoordig is de krant een krantje, een kopblaadje van een landelijk dagblad.
Dat is dan weer een onderdeel van een concern met een hele reeks kranten en
tijdschriften. Het aantal journalisten dat nog echt in en voor de regio werkt is
nog maar klein vergeleken met vroeger.Concurrentie is er ook niet of nauwelijks.
Marktwerking heeft op dit terrein bepaald niet gunstig gewerkt. Voor de
verslaggeving van de regionale lokale politiek lijkt nauwelijks nog ruimte. Voor
wie gelooft in de functie van de pers als hoedster van de democratie, ook op
regionaal en lokaal niveau, is dat een verarming. De kennis van de onderwerpen
lijkt drastisch verminderd. Uitgebreid echter is het aantal columns, vooral ons
toegedeeld door het landelijke dagblad. Vaag onbenullige stukjes van
journalistiek volstrekt onbeduidende lieden en objectief gezien inhoudelijk
weinig tot niets toevoegend. Zeker voor de regio van geen of zeer weinig belang.
Wel worden de columns steeds groter. Was een column vroeger een klein stukje,
tegenwoordig is het heel gewoon dat deze een hele of bijna hele pagina omvat.
De columnist, vaak een bekende, bijscharrelende Nederlander (" BN'er" ) lult dan
maar wat in en uit. Soms schrijft hij zijn geleuter zelf op, soms mag hij het
dicteren aan een medewerker van de krant. Nieuws is het niet, interessant
meestal ook niet en met journalistiek heeft het veelal helemaal niets te maken.
Een gemakkelijke paginavuller lijkt ook het recenseren van restaurants. Dat
lijkt een belangrijke trend geworden, met in omvang steeds grotere
artikelen. Het genre is al oud. Overigens ook vroeger al niet altijd tot
ieders genoegen. Zo stuitte ik laatst op een gedichtje van Goethe, waaruit enig
ongenoegen bleek:
Da hatt' ich einen Kerl zu Gast,
Er war mir eben nicht zu Last;
Ich hatt' just mein gewöhnliches Essen:
Hat sich der Kerl pumpsatt gefressen,
Zum Nachtisch, was ich gespeichert hatt',
Und kaum ist mir der Kerl so satt,
Tut ihn der Teufel zum Nachbar führen,
Über mein Essen zu räsonnieren:
"
Die Supp' hätt' können gewürzter sein,
.
Der Braten brauner, firner der Wein!"
Und kaum ist mir der Kerl so satt,
Der Tausendsackerment!
Schlagt ihn tot, den Hund! Es ist ein Rezensent.
Goethe schreef
dit gedichtje in 1771. Maar, het lijkt me ook nu nog het lezen waard. Niet om de
spot te drijven met al onze tegenwoordige culinaire recensenten, maar wel als
kritiek op de ruimte die zulke recensenten tegenwoordig soms vullen: een hele
bladzijde of zelfs meer, met als extra bladvulling daarbij dan een of meer
foto's in groot formaat. Dat vult lekker, denk ik dan. Of, zou het misschien zo
zijn dat achter zulke recensies een verhulde commerciële bedoeling zit? Zouden
zulke artikelen een produkt zijn van een nieuw soort "journalistiek", het tegen
betaling leveren van een schijnbaar journalistieke bijdrage in een krant of
tijdschrift? Het hoeft natuurlijk niet altijd zo te zijn, maar afgaande op wat
ik zo nu en dan lees, heb ik toch de indruk dat zulke vormen van "
journalistiek" in opmars zijn. Daarbij heb ik het dan vooral over meer gebieden
dan het culinaire. Niet slechts bij de schrijvende "pers", maar in het bijzonder
ook bij andere media. Van commerciële omroepen mag dat bekend verondersteld
worden, van bepaalde publieke omroeporganisaties mag het soms gedacht worden.
Het verschijnsel schijnt echt te bestaan. Zelfs, en daar wordt het niet slechts
ergerlijk, maar zelfs kwalijk of nog erger schadelijk, in de wetenschappelijke
pers. Vooral het laatste verschijnsel, een zelfs tot in de vezels van de
universiteiten doorgedrongen gif, lijkt me heel slecht. Zeker als
"wetenschappelijke" artikelen vervolgens klakkeloos in de gewone pers worden
overgenomen. Ook dat schijnt niet ongebruikelijk te zijn, te meer niet daar het
aan kwaliteit voor een noodzakelijk kritisch tegenwicht nogal eens schijnt te
schorten. Immers, dat zou ten koste gaan van de winst. Tja, eens noemde men de
pers " de Koningin der aarde"
Dat lijkt lang geleden
Hans Lander
11 augustus 2016
Zie ook:
Column : Overpeinzingen bij Brexit
Forum: Dirk Coster op de Markt in Middelburg
Eerdere artikelen:
Eerdere artikelen
hanslander@gmail.com
.